Entre lo 7 e lo 30 de novembre emè #MistralTw se banhem en las atmosferas provençalas de Calendal, benlèu lo poema menc coneissut del premi Nobel Frédéric Mistral, que leserèm e comentarèm ensemp en italian, francés e occitan, prenent inspiraccion da las reglas de l’Oulipo.
Entre lo 7 e lo 30 de novembre 2016 leserèm e comentarèm ensemp, emè lo sistèma TwLetteratura e en collaboracion emè Espaci Occitan, lhi dotze chants de Calendau, lo poema completat da Frédéric Mistral, lo pus famós autor de la literatura occitana, en la nuech de Chalendas del 1867: nòstra manièra de celebrar-lo, en prevision di 150 ans da la sia composicion.
Lo texte
Avem pas chausit Mirèio, lo poema mai famós de Frédéric Mistral, mas Calendau, benlèu lo menc conoissut entre lhi siei trabalhs e totun lo mai modèrn per l’actual sens d’apartenença e atacament a sia tèrra, per l’esprit ecologista pas comun en l’Uech Cents e, en fin finala, per l’istòria d’amor centrala qu’a pas de bòinas de temp, d’espaci o de lenga.
E pura pròpi la lenga es al centre d’aquesta nòva aventura de TwLetteratura: per lo premier viatge l’òbra serè publiaa en tres parlaas, l’original occitan (varietat provençala rodanenca), la traduccion literala francesa facha sempre da Mistral e aquela italiana del 1998 de Mirella Tenderini, qu’a generosament ufèrt lhi drechs. Aqueste perqué la lenga d’òc, lenga di trobadors, inspirators des mai grandas escòlas poeticas d’Europa, dai Minnesänger alemands ai sicilians e a lhi Estilnovistas, embraça una region linguística que s’eslarja encuei sus tres estats (Italia, França e Espanha), e l’esperança es que lejaires de paìs diferents, chasqu’un en sa lenga mairala, s’arrambe a n’aquesta òbra que, bèla si filha d’un Nobel, a pas mai agut de reviradas literarias en francés.
#MistralTw
Emè #MistralTw leserèm e comentarèm ensemp a Espaci Occitan lhi 12 chants del poema Calendau en tres lengas: italian, francés e occitan, prenent esponch da las règlas de l’OuLiPo (Ouvroir de Littérature Potentielle) praticaas da Raymond Queneau en lhi siei Exercices de style. Lhi lectors polerèn provar ardias experimentacions linguísticas, da lhi comuns anagramas a simples lipogramas, fins a causas mai cerebralas. Lhi vincols di 140 caracters e del calendrier – un chant chasque dui jorns, entre lo 7 lo 30 de novembre del 2016 – oblijarèn e tirarèn a comentar en manièra sintetica e arbricholua lhi 12 chants que formon lo poema. Chasque participant proponarè, a travèrs la re-escrichura mediaa da un “conductor” del juec, la sia enterpretacion en forma de tweet o twyll ental cas de Betwyll, adobrant parafrasis, variaccion, coment, libera enterpretacion.
Lo social reading, que seria la lectura collectiva sus Betwyll e sus Twitter, eslarja e rend actual un concèpt ben comun en la tradiccion alpina e occitana: la velhaa, lo retrobar-se ensemp a leser, comentar, condivider e decò amusar-se: encuei pas ent’un estable o una vòuta mas ent’un espaci virtual. Lhi moments e lhi rites de la lectura son per chasqu’un aquelhi d’costuma, mas lhi vincols del sistèma TwLetteratura an l’objectiu d’esmoner la lectura ent’un temp predeterminat, comun, per poler avançar ensemp en l’istòria, e per nos retrobar a la fin ent’un moment convivial pròpi pas virtual, esquasi a Chalendas, l’après-merenda del 3 dicembre a Segnavia dal Brossasc. En fin finala, lo nom provençal Calendal, protagonista del poema, correspond a l’italian Natalino e decò a un buisson sempreverd dai balins ros, adobrat per decorar lo dòuç tradiccional des festas. E Mistral finìs lo poema pròpi en la nuech de Chalendas/Natal/Deineal del 1867, aquò que rend la lectura esquasi una celebracion en prevision di 150 ans da la sia composicion.
Coma participar
Per participar a #MistralTw sus Twitter, adòbra las sòlitas règlas del sistèma TwLetteratura. Les lo texte second lo calendrier comun e comenta chasque part emè observacions e idèias personalas sot forma de curt messatges de 140 caracterie, second las indicacions oulipoianas. Buta sempre l’hashtag #MistralTw seguit da slash (/) e dal numre en calendrier per chasque chant (es. #MistralTw/01 per lo premier, #MistralTw/02 per lo second, etc.).
Per participar a #MistralTw sus Betwyll, descharja la app sus tiu telefonin a travèrs App Store o Google Play. Deventa amanat emè lo tutorial “Inizio a usare Betwyll” e après comença a juegar emè lhi autres lejaires, second las mesmas reglas previstas per Twitter. Sus Betwyll serè disponible, en italian, francés e occitan, lo texte de Calendau, publiat al principi del projèct (un chant chasque dui jorns) second aqueste calendrier.
Calendrier
Chant I. #MistralTw/01 | Luns 7 e mars 8 novembre 2016: Lipograma en A (se pòlon pas adobrar de paraulas ente lhi sie la A)
Chant II. #MistralTw/02 | Mercre 9 e jòus 10 novembre 2016: Abbecedari (chal que las inicialas des paraulas seguen progressivament l’òrdre alfabetic)
Chant III . #MistralTw/03 | Venre 11 e sande 12 novembre 2016: Tautograma (chal que totas las paraulas comencen per C)
Chant IV. #MistralTw/04 | Diamenja 13 e luns 14 novembre 2016: Gastronòmic (adobrar paragons e terminologia gastronòmica)
Chant V. #MistralTw/05 | Mars 15 e mercre 16 novembre 2016: Letra oficiala (arpilhar estil e gaubi des letras oficialas)
Chant VI. #MistralTw/06 | Jòus 17 e venre 18 novembre 2016: Preterit/Passat remòt (parlar del futur adobrant mec lo preterit/passat remòt)
Chant VII. #MistralTw/07 | Sande 19 e diamenja 20 novembre 2016: Cinta d’Sant Pèire/Arc en Cèl/Arc di sèt colors (escriure coma per parlar de jòlis colors)
Chant VIII. #MistralTw/08 | Lunedi 21 e mars 22 novembre 2016: Sensa adjectius (chal pas adobrar d’adjectius)
Chant IX. #MistralTw/09 | Mercre 23 e jòus 24 novembre 2016: Vincol pi car, da cierner
Chant X. #MistralTw/10 | Venre 25 e sande 26 novembre 2016: Sensa verbs (chal pas adobrar de verbs)
Chant XI. #MistralTw/11 | Diamenja 27 e luns 28 novembre 2016: Vincol del presonier (chal pas adobrar letras emè trachs: b, d, f, g, h, j, k, l, p, q, t, y)
Chant XII. #MistralTw/12 | Mars 29 e mercre 30 novembre 2016: Dantesc (comenta en endecasillabs)
Lhi partner
#MistralTw es un projèct de l’Union Montana Val Varacha, institucion locala creaa ental 2015 da dotze Comunas d’aquela valada alpina d’la provincia d’Coni per trabalhar a un esvilop territorial unitari e gestir en forma associaa las fonccions de totas las comunas que n’en fan part, continuant l’activitat d’animacion e promoccion de la lenga e cultura occitana començaa ental 2004 gracias ai financiaments prevists da la Lei 482/99 que tutela las minoranças linguísticas italianas. L’element linguístic, fòrt factor identitari per lo territòri, pòl tirar e ajuar a difondre la cultura, sustot a travèrs d’instruments inovatius.
La realizacion es estaa afidaa a Espaci Occitan, associacion que reunìs las instituccions publicas del territòri occitan alpin e trabalha per promòure la lenga e la cultura del territòri de lenga d’òc. Plaçat en val Maira, lo centre gestìs un Institut d’Estudis Occitans emè una Biblioteca e mediateca emè de milas publicacions sus lenga e territòri, e un Esportèl Linguístic per traduccions, consulenças e cors de lenga e cultura en presença e en linha. Ental musèu Sòn de Lenga propon un viatge multimedial en l’istòria, musica e geografia de l’Occitania, e un percors etnografic emè objects de la tradiccion.